مقـــررات اتحادیه اروپا پیرامــون
بازارهای مالی و صندوقهای سرمایه‌گذاری
UCITS و MiFID II
از دیرباز یکی از نگرانی‌های متداول سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه این بوده است که سرمایه آن‌ها در معرض ریسک نامتعارف و یا مورد سوءاستفاده قرار بگیرد. از طرف دیگر، یکی از دغدغه‌های اصلی و همیشگی دولت‌ها پیرامون بازار سرمایه کنترل و نظارت بر عملکرد مؤسسات مالی بوده است. ریشه این نگرانی رفتارهای برخی مؤسسات مالی بوده است که بعضا به نقض مقررات توسط این نهادها انجامیده است و باعث زیان سرمایه‌گذاران و آسیب‌های اقتصادی شده است. اینگونه رفتارها در مواردی حتی منجر به اخلال وسیع در نظم بازار مالی جهانی شده است که بحران اقتصادی سال 2007-2008 میلادی از جمله مصادیق بارز آن می‌باشد.
دلایل فوق‌الذکر قانون‌گذاران را بر آن داشته است تا چارچوب‌های قانونی را تدوین کنند تا ضمن حفاظت از حقوق مؤسسات مالی، مانع ماجراجویی‌های برخی از این مؤسسات در بازار سرمایه شوند و همچنین موجبات آرامش و طیب خاطر و ترغیب سرمایه‌گذاران در این بازار فراهم شود.
در این راستا اتحادیه اروپا دو دستورالعمل مؤثر به نام‌های «MiFID II» (میفید 2) و «UCITS» (یوسیتس) صادر کرده است. هدف از آماده‌سازی این نوشتار آشنایی مخاطبین محترم با محتوای این دو دستورالعمل می‌باشد. این کتاب در دو قسمت تنظیم شده است. قسمت اول کتاب ترجمه دستورالعمل «MiFID II»را در اختیار خوانندگان محترم قرار می‌دهد و قسمت دوم دربرگیرنده ترجمه دستورالعمل «UCITS» می‌باشد که در ادامه به معرفی مختصری از این دو دستورالعمل مهم اتحادیه اروپا می‌پردازیم.
دســتورالعمل بازارهای ابزارهای مالی
دســتورالعمل بازارهای ابزارهای مالی «Markets in Financial Instruments Directive» که اختصــارا «MiFID» خوانده می‌شود، اولین بار در سال ۲۰۰۴ توسط اتحادیه اروپا در راستای حمایت از حقوق سرمایه‌گذاران و ایجاد یک بازار سرمایه‌گذاری مشترک با قوانین مشابه و همسان در کشورهای مختلف پیشنهاد شد. این دستورالعمل محدوده وسیعی از فعالیت‌های بازار سرمایه از جمله معامله‌گری، بازارگردانی، فعالیت‌های مختلف تأمین سرمایه‌ها و کارگزاری‌ها را مخاطب قرار می‌دهد و تمامی شرکت‌های مشمول در اتحادیه اروپا قانونا ملزم به تبعیت از آن می‌باشند. این دستورالعمل همچنین ابزارهای مالی متنوعی از جمله انواع اوراق، سهام، اوراق مشتقه و غیره را تحت پوشش قرار می‌دهد.
این دستورالعمل کمک شایانی به شفافیت و همچنین استانداردسازی برخی از فرآیندهای عملیاتی شرکت‌های واقع در اتحادیه اروپا می‌کند. لازم به ذکر است که اتحادیه اروپا در سال 2018 این دستورالعمل را با نسخه جدید و کاملتر آن به نام «MiFID II»جایگزین نمود. در نسخه جدید تمهیداتی گنجانده شد که برگرفته از تجربیات به دست آمده از بحران اقتصادی سال 2007-2008 میلادی بود.
- برخی از موضوعاتی که در این دستورالعمل به آن‌ها اشاره شده است عبارتند از:
- شرایط اخذ مجوز وفعالیت شرکت‌های سرمایه‌گذاری
- تضمین حمایت ازسرمایه‌گذار
- شفافیت ویکپارچگی بازار
- بازارهای رشد «SME»
- حقوق شرکت‌های سرمایه‌گذاری
- شرایط ارائه خدمات و فعالیت‌های سرمایه‌گذاری توسط شرکت‌های کشور ثالث
- ارائه خدمات سرمایه‌گذاری یا انجام فعالیت‌های سرمایه‌گذاری از طریق تأسیس شعبه
- لغو مجوزها
- بازارهای تحت نظارت
- حدود موقعیت و کنترل‌های مدیریت موقعیت در مشتقه‌های کالا و گزارش‌دهی
- تعیین، اختیارات و رویه‌های جبران خسارت
صندوقهای ســرمایه‌گذاری قابل انتقال
صندوقهای سرمایه‌گذاری اوراق بهادار قابل انتقال یا « Undertakings Collective Investment in Transferable Securities » که به طور مخفف « UCITS » خوانده می‌شود دستورالعملی در خصوص «صندوقهای سرمایه‌گذاری می باشد که نسخه اولیه آن در سال 1985 توسط اتحادیه اروپا معرفی شد. هدف از تنظیم این دستورالعمل ایجاد یک سیستم استاندارد در محدوده کشورهای اتحادیه اروپا جهت مدیریت و فروش صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک و در راستای حمایت از حقوق سرمایه‌گذاران بوده است. صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک جهت اخذ استاندارد «UCITS» مجبور به طی مراحل پیچیده و سختگیرانه قانونی هستند به همین دلیل چنین صندوق‌هایی در نظر سرمایه‌گذاران به عنوان صندوقهای با کیفیت بالا، شفاف، و قابل اعتماد شناخته می‌شوند و آنان را ترغیب می‌کنند تا با آرامش خاطر بیشتری در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کنند. همچنین، این دستورالعمل در زمینه جذب سرمایه‌گذاران خارجی می‌تواند بسیار مؤثر و کارآمد واقع شود.
- عناوین ذیل بعضی از مباحثی هستند که در دستورالعمل «UCITS» به آن‌ها پرداخته شده است:
- اخذ مجوز «UCITS»
- تعهدات مربوط به شرکت‌های مدیریتی، شرکت سپرده‌گذاری، و شرکت‌های سرمایه‌گذاری
- ادغام «UCITS»
- تعهدات مربوط به سیاست‌های سرمایه‌گذاری «UCITS»
- ساختارهای اصلی–فرعی
- الزامات مربوط به اطلاعاتی که باید به سرمایه‌گذاران ارائه شود
- الزامات کلی «UCITS»
- مقررات ویژه حاکم بر «UCITS»هایی که واحدهای خود را در کشورهای دیگر معامله می‌کنند
- مقررات مربوط به مراجع مسئول اعطای مجوز و نظارت
لازم به ذکر است این مجموعه، که حاوی ترجمه دستورالعمل‌های «MiFID II» و «UCITS» می‌باشد به همت کارگزاری مفید ترجمه، آماده‌سازی و تولید شده است. کارگزاری مفید بر این اعتقاد می‌باشد که استفاده از راهکارهای آزموده شده موجب کوتاه شدن مسیر پیشرفت گردیده و به کارگیری مقررات قابل فهم برای سرمایه‌گذاران بین‌المللی زمینه مساعدی برای جذب سرمایه‌گذاری فراهم می‌آورد.
